The Intelligent Enterprise: ปฏิวัติธุรกิจด้วย ERP, Algorithm, และพลังขับเคลื่อนแห่ง AI/IA ตอนที่ 2

พฤศจิกายน 28, 2025

ตอนที่ 2: หัวใจของการคิด: GRC, Algorithm และความถูกต้องของ Data ใน ERP

ในตอนที่ 1 : รากฐานดิจิทัล นั้น เราได้สร้างความเข้าใจร่วมกันว่า ERP คือโครงสร้างร่างกายและระบบประสาทที่เชื่อมโยงทุกส่วนขององค์กรเข้าด้วยกันอย่างแยกไม่ได้ และเป็นผู้สร้าง Data ที่มีคุณภาพ แต่ข้อมูลที่ไหลเวียนในระบบนั้นจะมีความน่าเชื่อถือและนำไปสู่การบริหารความเสี่ยงได้อย่างไร? คำตอบคือ Algorithm (อัลกอริทึม) และ GRC (Governance, Risk, Compliance) บทความตอนนี้จะพาเราเจาะลึกเข้าไปใน ‘สมอง’ ของระบบ ERP เพื่อทำความเข้าใจว่าชุดคำสั่งและตรรกะเหล่านี้กำหนด ความถูกต้อง (Data Integrity) และ ความเกี่ยวพัน (Interconnectivity) ของข้อมูลทางธุรกิจและการบริหารได้อย่างไร ซึ่งเป็นหัวใจสำคัญของการกำกับดูแลองค์กรอย่างมีประสิทธิภาพ

เมื่อองค์กรมีรากฐาน ERP ที่มั่นคง ข้อมูลทั้งหมดก็ไหลรวมกันเป็นหนึ่งเดียวเหมือน ‘ระบบไหลเวียนโลหิต’ ในร่างกาย แต่การที่ข้อมูลเหล่านี้จะถูกนำไปใช้ในการตัดสินใจได้อย่างปลอดภัยและโปร่งใส ต้องอาศัยการกำกับดูแลที่เข้มงวด นั่นคือบทบาทของ GRC ที่ต้องทำงานร่วมกับ Algorithm การที่หลายองค์กรประสบปัญหาในการใช้ข้อมูลจาก ERP เป็นเพราะความไม่เข้าใจว่า Algorithm ในระบบได้กำหนด ตรรกะ และ กฎเกณฑ์ แห่งความถูกต้องทาง Data ไว้แล้วอย่างละเอียดอ่อน ปัญหานี้มักนำไปสู่ความเข้าใจที่แตกต่างกันระหว่างสายงาน ทำให้เกิดการแก้ปัญหาที่มองข้ามความสัมพันธ์ของข้อมูลในมิติอื่น ๆ เราจะมาดูกันว่า Algorithm พื้นฐานทำงานอย่างไร และมันคือพลังสำคัญในการทำให้ Data ใน ERP สามารถใช้ในการบริหารแบบ Integrated Management และรองรับ GRC ได้อย่างสมบูรณ์ได้อย่างไร

2.1 ปัญหาความเข้าใจที่ต่างกัน: ERP กับ GRC (Governance, Risk, Compliance)

หลายครั้งที่ผู้บริหารหรือผู้ปฏิบัติงานมองว่า GRC เป็นเพียง ‘ภาระ’ หรือ ‘งานเอกสาร’ ที่ต้องทำเพิ่มเติม แต่ในบริบทของ ERP นั้น GRC คือส่วนที่ถูกฝังอยู่ในกระบวนการทำงานหลัก (Embedded GRC) Governance (ธรรมาภิบาล/การกำกับดูแล) คือการที่ระบบ ERP มี Algorithm ในการควบคุมและอนุมัติธุรกรรมต่าง ๆ อย่างชัดเจนและโปร่งใส เช่น การอนุมัติการสั่งซื้อที่ต้องผ่านลำดับชั้นที่กำหนดไว้ล่วงหน้า Risk (ความเสี่ยง) คือการใช้ Data ที่ถูกบูรณาการและถูกตรวจสอบโดยระบบเพื่อประเมินความเสี่ยง เช่น การใช้ข้อมูลการเงินและสต็อกเพื่อคำนวณความเสี่ยงสภาพคล่อง Compliance (การปฏิบัติตามกฎ) คือการที่ Algorithm ในระบบถูกตั้งค่าให้ปฏิบัติตามกฎหมายหรือข้อบังคับทางธุรกิจ (เช่น ภาษี, มาตรฐานบัญชี) โดยอัตโนมัติ ปัญหาที่พบบ่อย คือความเข้าใจที่แตกต่างกันในแต่ละสายงานเกี่ยวกับ ‘กฎ’ ที่ระบบกำหนดไว้ ทำให้เมื่อเกิดปัญหา ข้อมูลที่ถูกป้อนเข้ามานั้นไม่สอดคล้องกับตรรกะที่ควรจะเป็น ส่งผลให้ระบบ GRC ที่ฝังอยู่ใน ERP ไม่สามารถทำงานได้อย่างเต็มประสิทธิภาพ

2.2 Algorithm: Logic ที่กำหนดความถูกต้องและความเกี่ยวพันของ Data

Algorithm ไม่ใช่เรื่องซับซ้อน แต่คือ ชุดคำสั่งหรือตรรกะ ที่กำหนดว่าข้อมูลที่ถูกป้อนเข้าไปควรจะถูกประมวลผล จัดเก็บ และเชื่อมโยงกับข้อมูลอื่นอย่างไรในระบบ ERP นี่คือหัวใจสำคัญของการสร้างความถูกต้องของ Data และความเกี่ยวพันในทุกมิติ ตัวอย่างเช่น: เมื่อมีการบันทึกการผลิตสินค้า (Production Order) Algorithm จะตรวจสอบทันทีว่า:

  1. มีวัตถุดิบเพียงพอในสต็อกหรือไม่ (ความถูกต้อง ของปริมาณ)
  2. หักวัตถุดิบออกจากบัญชีสต็อกและบันทึกเป็นต้นทุนการผลิตทันที (ความเกี่ยวพัน ทางบัญชี)
  3. อัปเดตสถานะของใบสั่งผลิตและแจ้งไปยังฝ่ายขาย (ความเกี่ยวพัน ทางการปฏิบัติงาน)

ข้อมูลทางธุรกิจและการบริหารทุกประเภท จะต้องผ่านกระบวนการเหล่านี้เพื่อยืนยันความถูกต้องทาง Data และความเกี่ยวพันในทุกมิติ การทำความเข้าใจ Algorithm เหล่านี้ ทำให้ผู้บริหารตระหนักว่าปัญหาข้อมูลที่ผิดพลาดมักไม่ได้เกิดจาก ‘โปรแกรมเสีย’ แต่เกิดจากการป้อนข้อมูลที่ไม่เป็นไปตาม ‘ตรรกะ’ หรือ ‘กฎ’ ที่ระบบกำหนดไว้ตั้งแต่แรก ซึ่งส่งผลกระทบต่อทั้ง Governance และการประเมิน Risk ทันที

2.3 การบริหารแบบบูรณาการ (Integrated Management) ด้วย ERP Data

เมื่อ Algorithm ทำงานได้อย่างสมบูรณ์ในการทำให้ Data มีความถูกต้องและเกี่ยวพันกันในทุกมิติ ข้อมูลทั้งหมดจะรวมกันเป็น Single Source of Truth ที่ปราศจากข้อขัดแย้ง นี่คือพลังของการบริหารแบบบูรณาการ (Integrated Management) ที่ผู้บริหารไม่จำเป็นต้องรอการรวบรวมข้อมูลจากหลายฝ่ายหรือหลายบริษัทอีกต่อไป ทุกสายงานสามารถใช้ Dashboard ชุดเดียว ในการตัดสินใจข้ามฟังก์ชัน (Cross-Functional Decisions) ตัวอย่างเช่น: การใช้ข้อมูลการผลิต (จากโมดูล Production) และข้อมูลการเงิน (จากโมดูล Finance) มาวิเคราะห์ต้นทุนการผลิตแบบ Real-time เพื่อกำหนดราคาสินค้าเชิงกลยุทธ์ได้อย่างรวดเร็ว

การแก้ปัญหาที่ต้นเหตุ: การที่ทุก Transaction ถูกบันทึกและเชื่อมโยงด้วย Algorithm ใน ERP ทำให้สามารถทำ การตรวจสอบย้อนกลับ (Traceability) ได้ง่ายและรวดเร็ว เมื่อมีปัญหา ผู้บริหารสามารถสืบหาได้ทันทีว่าความผิดพลาดของข้อมูล (เช่น ข้อมูลสต็อกไม่ตรง) เกิดขึ้นที่กระบวนการใดในระบบ และแก้ไขที่จุดเริ่มต้นนั้น ไม่ใช่การมาปรับปรุงตัวเลขในรายงานปลายทาง ซึ่งช่วยสร้างความเชื่อมั่นในข้อมูลและส่งเสริม GRC ได้อย่างยั่งยืน

ในตอนนี้ เราได้เห็นแล้วว่า Algorithm คือ ตรรกะแห่งความถูกต้องและความเกี่ยวพัน ที่ถูกฝังอยู่ในระบบ ERP และเป็นกลไกสำคัญในการขับเคลื่อน GRC และการบริหารแบบบูรณาการ ข้อมูลที่ถูกกรองและเชื่อมโยงอย่างเป็นระบบนี้คือสิ่งที่สร้างคุณค่าเพิ่มและ Governance ที่เราต้องการอย่างแท้จริง อย่างไรก็ตาม Algorithm ที่เราพูดถึงในตอนนี้ ส่วนใหญ่ยังคงเป็น ‘ตรรกะที่มนุษย์กำหนด’ (Rule-Based Logic) ซึ่งมีข้อจำกัดในการรับมือกับความซับซ้อนและความผันผวนของโลกธุรกิจสมัยใหม่ คำถามคือ: เราจะทำอย่างไรให้ระบบ ERP ของเราสามารถคิด, คาดการณ์, และเรียนรู้ได้ด้วยตนเอง? นี่คือการก้าวข้ามจาก Algorithm แบบดั้งเดิม สู่การใช้ AI (Artificial Intelligence) และ Machine Learning (ML) ในการสร้างระบบอัตโนมัติอัจฉริยะ โปรดติดตาม ‘ตอนที่ 3: จุดสูงสุดแห่งวิวัฒนาการ: จาก Algorithm สู่ AI, Machine Learning และ IA’ เพื่อสำรวจว่าเราจะนำพลังแห่ง Data และ Logic ที่สร้างไว้ใน ERP มาปลดล็อกศักยภาพของ AI/IA ได้อย่างไร


The Intelligent Enterprise: ปฏิวัติธุรกิจด้วย ERP, Algorithm, และพลังขับเคลื่อนแห่ง AI/IA ตอนที่ 1

พฤศจิกายน 19, 2025

ตอนที่ 1: รากฐานดิจิทัล: ERP, โครงสร้างร่างกายองค์กร และความเข้าใจสำหรับทุกคน

ในยุคที่ ‘ข้อมูล’ ถูกยกให้เป็นสินทรัพย์ที่มีค่าที่สุด การสร้างระบบที่สามารถจัดการและทำให้ข้อมูลนั้นมีความถูกต้องและเกี่ยวพันกันจึงเป็นหัวใจสำคัญอย่างยิ่ง หลายองค์กรลงทุนในเทคโนโลยีอัจฉริยะอย่าง AI หรือ Machine Learning แต่กลับมองข้ามรากฐานที่มั่นคงอย่าง ERP (Enterprise Resource Planning) ไปเสียก่อน บทความตอนนี้จะพาคุณย้อนกลับไปทำความเข้าใจถึงแก่นแท้ของ ERP ว่าแท้จริงแล้วมันคืออะไร และทำไมการมีความเข้าใจที่ถูกต้องตั้งแต่ระดับคณะกรรมการไปจนถึงผู้ปฏิบัติงาน จึงเป็นกุญแจดอกแรกที่นำไปสู่การสร้างคุณค่าเพิ่มและ Governance (GRC) ที่เข้มแข็ง ก่อนที่เราจะก้าวไปถึงโลกของ Algorithm และ AI อย่างสมบูรณ์

การเดินทางสู่การเป็น ‘องค์กรอัจฉริยะ’ (Intelligent Enterprise) ไม่ได้เริ่มต้นที่การซื้อซอฟต์แวร์ AI ราคาแพง แต่เริ่มต้นที่การจัดระเบียบบ้านของตัวเองให้เรียบร้อย นั่นคือการทำความเข้าใจและใช้ประโยชน์จากระบบ ERP อย่างแท้จริง ตลอดตอนนี้ เราจะเจาะลึกว่า ERP คืออะไรในมุมมองของ Stakeholders ทุกระดับ และนำเสนอภาพเปรียบเทียบที่ทรงพลัง: องค์กรเปรียบเสมือนร่างกายมนุษย์ ที่ทุกส่วนเชื่อมโยงกันอย่างแยกไม่ได้ ความไม่เข้าใจหรือการมอง ERP เป็นแค่ระบบบัญชีเท่านั้น คือการแก้ปัญหาที่ปลายน้ำโดยไม่สนใจแหล่งกำเนิดข้อมูล (Data Source) เราจะแสดงให้เห็นว่า การมีรากฐาน ERP ที่ถูกต้อง คือการสร้าง Clean Data ซึ่งเป็นเชื้อเพลิงเดียวที่ AI ต้องการเพื่อสร้างคุณค่าเพิ่มและขับเคลื่อนการบริหารแบบ Integrated Management

1.1 ERP คืออะไรในมุมมองของ Stakeholders

ERP ไม่ใช่แค่ระบบบัญชี หรือระบบสำหรับฝ่ายผลิตเท่านั้น คำกล่าวนี้เป็นจริงอย่างยิ่ง แต่ความเข้าใจที่คลาดเคลื่อนนี้เองที่นำไปสู่ปัญหามากมายในองค์กร สำหรับ คณะกรรมการ (Board) และ ผู้บริหารระดับสูง (C-Level) ERP คือเครื่องมือในการสร้าง Governance และการตัดสินใจเชิงกลยุทธ์ เพราะมันรวมศูนย์ข้อมูลทางการเงิน ประสิทธิภาพการดำเนินงาน และความเสี่ยงไว้ในที่เดียว ทำให้การกำกับดูแลเป็นไปตามนโยบายได้อย่างชัดเจนและโปร่งใส ในขณะที่ ผู้ปฏิบัติงาน ERP คือเครื่องมือที่สร้างมาตรฐานให้กับกระบวนการทำงาน ลดความซ้ำซ้อน และลดโอกาสเกิดข้อผิดพลาด การมอง ERP เป็นเพียงซอฟต์แวร์ตัวหนึ่ง แทนที่จะมองเป็น ระบบรวมศูนย์กระบวนการ ทำให้องค์กรลงทุนอย่างหนัก แต่กลับยังคงติดอยู่กับการแก้ปัญหาเล็กๆ น้อยๆ ที่ปลายเหตุ (เช่น รายงานไม่ตรง, สต็อกผิดพลาด) โดยไม่เคยกลับไปแก้ที่ ต้นเหตุ ซึ่งคือการป้อนข้อมูลที่ไม่ถูกต้องตั้งแต่ต้น (Source Data Integrity)

1.2 องค์กรเปรียบเสมือนร่างกายมนุษย์: การบูรณาการที่แยกกันไม่ได้

ลองพิจารณาร่างกายมนุษย์ที่มีอวัยวะมากกว่า 200 ส่วน ตั้งแต่ระบบประสาท, หัวใจ, ปอด, ตับ ไปจนถึงกล้ามเนื้อและกระดูก อวัยวะทุกส่วนเหล่านี้แม้จะทำงานต่างกัน แต่ถูกเชื่อมโยงด้วย ‘ระบบประสาท’ และ ‘ระบบไหลเวียนโลหิต’ ที่ประสานงานกันอย่างสมบูรณ์แบบ หากมีส่วนใดส่วนหนึ่งทำงานผิดปกติ ย่อมส่งผลกระทบต่อส่วนอื่น ๆ ไม่ทางตรงก็ทางอ้อม องค์กรก็เช่นกัน การเงิน, การผลิต, การตลาด, และ HR เปรียบเสมือนอวัยวะสำคัญ และ ERP คือระบบประสาทและระบบไหลเวียนโลหิตขององค์กร มันคือสิ่งที่ทำให้เมื่อฝ่ายขายทำรายการสั่งซื้อ ข้อมูลจะวิ่งไปอัปเดตสต็อกในคลัง, บันทึกเป็นรายได้ในบัญชี, และแจ้งเตือนฝ่ายผลิตให้เตรียมการทันที นี่คือ ความเกี่ยวพันของ Data ในทุกมิติทุกมุมมอง ที่ระบบ ERP สร้างขึ้น การบริหารทุกสายงานจึงไม่สามารถแยกออกจากกันได้ ถ้าข้อมูลในคลังสินค้าไม่ถูกต้อง ข้อมูลทางการเงินก็จะผิดพลาดตามไปด้วย และความผิดพลาดนี้จะทวีคูณเมื่อเราพูดถึงองค์กรขนาดใหญ่ที่มีหลายบริษัท หรือแม้กระทั่งหน่วยงานที่เกี่ยวกับการบริหารประเทศ ซึ่งต้องการการบูรณาการข้อมูลเพื่อการบริหารจัดการที่มีประสิทธิภาพและสร้าง Governance ร่วมกัน

1.3 ERP และการสร้างรากฐาน Data สู่คุณค่าเพิ่ม

เป้าหมายสูงสุดของการลงทุนใน ERP คือการเปลี่ยน ข้อมูลดิบ ให้เป็น คุณค่าเพิ่ม ให้กับ Stakeholders ทุกประเภท การที่ข้อมูลทั้งหมดมีความเกี่ยวพันกันและถูกตรวจสอบโดยกฎเกณฑ์ของระบบ ทำให้ได้ข้อมูลที่มีความ ถูกต้อง (Data Integrity) และ เชื่อถือได้ (Reliable) ข้อมูลที่เชื่อถือได้นี้คือ รากฐานที่แข็งแกร่ง และเป็น วัตถุดิบคุณภาพสูง ที่พร้อมให้ผู้บริหารใช้ในการตัดสินใจเชิงกลยุทธ์ เช่น การวิเคราะห์ความสามารถในการทำกำไรของผลิตภัณฑ์แต่ละตัว หรือการพยากรณ์ความต้องการของตลาดได้อย่างแม่นยำ นี่คือการเปลี่ยนผ่านจากการใช้สัญชาตญาณในการบริหาร ไปสู่การใช้ Data-Driven Management ซึ่งเป็นพื้นฐานสำคัญที่สุดก่อนจะคิดถึงการใช้เทคโนโลยีที่ซับซ้อนอย่าง AI ถ้า Data ใน ERP ไม่ Clean, ไม่ Integrated, และไม่ Governance ดีพอ สิ่งที่เราจะนำไปป้อนให้ AI เรียนรู้ ก็จะเป็นแค่ ‘ขยะข้อมูล’ เท่านั้น

เราได้เห็นแล้วว่า ERP ไม่ใช่แค่ทางเลือก แต่เป็นรากฐานที่สำคัญในการสร้าง Data ที่มีคุณภาพ มีความเกี่ยวพันกัน และสร้าง Governance ที่ทุกคนทุกระดับต้องมีความเข้าใจที่ตรงกัน เพื่อหลีกเลี่ยงการแก้ปัญหาที่ปลายเหตุและมุ่งเน้นการสร้างคุณค่าเพิ่มให้องค์กร การทำให้องค์กรเป็นเหมือน ร่างกายมนุษย์ที่สมบูรณ์แบบ ด้วยการบูรณาการทุกฟังก์ชันเข้าด้วยกันผ่านระบบ ERP คือการเตรียมพร้อมที่สำคัญที่สุด แต่การมีข้อมูลที่เชื่อมโยงกันเพียงอย่างเดียวไม่พอ เราต้องมี ‘ตรรกะ’ ในการประมวลผลด้วย ข้อมูลใน ERP จะมีพลังอย่างแท้จริงเมื่อมันถูกขับเคลื่อนด้วย Algorithm ที่รัดกุม ซึ่งเป็นหัวใจสำคัญของ GRC ที่จะทำให้ข้อมูลมีความถูกต้องและสามารถนำไปสู่การบริหารความเสี่ยงได้อย่างแม่นยำ โปรดติดตาม ‘ตอนที่ 2: หัวใจของการคิด: GRC, Algorithm และความถูกต้องของ Data ใน ERP’ ซึ่งเราจะเจาะลึกว่า Algorithm คืออะไร และถูกนำมาใช้กำหนดตรรกะและกฎเกณฑ์ในการกำกับดูแลข้อมูลอย่างไร